NEREDEN BASLAMALIYIM
Öncelikle disletik bir çocuğun ebeveyni iseniz kafanız gerçekten çok karışık olmalı öncelikle izleyeceğiniz yolları sırasıyla anlamak. nereden başlayacağınız noktasında zaman kazanmanızı ve doğru ve hızlı yönlenmenizi sağlayacaktır. İzleyeceğiniz yolları sırasıyla iki şekilde anlatmak daha doğru olacaktır.
NEREDEN BAŞLAMALIYIM 1. YOL
Diyelim ki çocuğunuzda öğretmeniniz ya da siz bir eğitimsel sorun hissettiniz bu durumu öğretmeniniz, siz ve okul rehberlik uzmanı ile bir toplantı ile başlamanız en doğrusu olacaktır.bu toplantınızda sizin ve öğretmeninizin rehberlik birimine vereceği bilgi ve ipuçları tanılama sürecinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Sizden almış olduğu bilgiler ve formlar doğrultusunda rehberlik birimi anaokulu, ilkokul ve ortaokullar için ayrı ayrı düzenlenmiş ilk eğitsel değerlendirme isteği formu doldurarak sizin için randevu alıp ilk değerlendirme için okulunuzun bağlı olduğu il-ilçe rehberlik araştırma merkezine sevk edecektir. Randevu zamanınız geldiğinde öncelikle çocuğunuzun zihnen ve bedenen yorgun olamaması sizin dikkat edeceğiniz en önemli durumdur. Çünkü çocuğunuzun yorgun olması, yapılacak değerlendirmelerde gerçek performansını gösterememesine sebep olabilir. Rehberlik
Araştırma Merkezi ( RAM ) her türlü inceleme için farklı özür guruplarından bireylerle de karşılaşma olasılığınız çok yüksektir. Bunun önüne geçmek için hassasiyetinizi RAM görevlilerine anlatarak daha sağaltılmış bir zaman diliminde randevu almanız mümkün olabilir. RAM’ nde çocuğunuza disleksi özelinde bir dizi testler uygulanacak ve bu test sonuçları değerlendirilecektir. Test ve değerlendirmeleri psikoteknik uzmanlar, psikolojik danışmanlar ve özel eğitim uzmanları birlikte yapacaktır. Değerlendirmenin ardından rehberlik ve araştırma merkezi sizi yapmış oldukları test sonuçları ile birlikte bulunduğunuz bölgede disleksi raporu verebilecek hastane ve üniversite hastanelerinin çocuk psikiyatrisi bölümüne sevk edecektir. Çünkü RAM bu raporu tek başına düzenlemek için hastane raporunu görmek isteyecektir.
Hastaneye gittiğinizde de rehberlik araştırma merkezindeki gibi farklı özür guruplarından bireylerle karşılaşma olasılığınız yüksektir. Bazı hastaneler rehberlik araştırma merkezinin yapmış olduğu testleri kabul etmeyip, testi yeniden yapmak isteyebilirler. Bu durumun yaşanmaması için testler yapılmadan önce RAM’ ne danışabilirsiniz. Yaşanabilecek bu olumsuzluğun önlenme gereğinin önemini kısaca açıklamak gerekirse, yapılacak olan testlerin yeniden yapılabilmesi için en az altı ayın geçmesi gerekmektedir ardı ardına yapılacak testler çocuğun soruları ve yanıtları hatırlamasına ve farklı sonuçlar çıkmasına sebep olacaktır.
Ülkemizde disleksi tanısı koymak için genelde Wisc-r Zeka Testi uygulanmaktadır bu testin alt testleri de incelenerek bir yargıya ulaşılmaktadır. Testin vermiş olduğu sonuçlar incelendiğinde performans puanla, sözel puan arasındaki anlamlı puan farkları çocuğunuzun dislektik bir özelliği olduğunun göstergesidir. Bu puan farklarını mutlaka danışarak sorunuz. Hastane gerek kendi yapmış olduğu testlerden hareketle gerek ramın gönderdiği sonuçları baz alarak heyet raporu düzenler. Türkiye genelinde bu raporu düzenlemeye yetkili hastanelerin listesini eklerde görebilirsiniz. Burada da üzerinde durulması gereken bir durum daha vardır.
Ülkemizde disletik çocuklara düzenlenen heyet raporlarında %20 veya %30 oranında özür ibaresi bulunmaktadır. Ülkemizde özürlü bireylerin ücretsiz eğitimden yararlanması mümkün olduğundan bu prosedür gerçekleştirilmektedir. Fakat bu durum çocuklara tedbiren bir yıllık ya da iki yıllık olarak verilmektedir. Çoğu anne ve baba alınacak olan bu raporun çocukların ileriki yıllarında önlerine çıkacağı kaygısını yaşamaktadır. Bu kaygınızı gidermek için sağlık bakanlığının yayınlamış olduğu özürlülük ölçütleri ile ilgili yazısından alıntılarla açıklamak mümkündür.
Tanı ölçütleri ve açıklamalar
NOT: *İş başvuruları ve vergi indiriminde bu derecelendirme dikkate alınmaz. Geçici fonksiyon kaybına neden olan ruhsal hastalıklar bir yıl sonra değerlendirilip kesin karara varılır.
H- Özel Öğrenme Bozuklukları 20
I - Dikkat Eksikliği ve Hiperakivite Bozukluğu 20
2-NERDEN BAŞLAMALIYIM 2.YOL
Destek eğitim için alınacak olan raporu yukarıda anlatılan süreci tersten de işleterek yapabilirsiniz sonuç yine aynı olacaktır..
Özetle
Hastane Sağlık Kurulu raporu varsa;
Çocuk okula gidiyorsa okulun bağlı olduğu ilçenin Rehberlik Araştırma Merkezi’ ne; gitmiyorsa ikamet edilen bölgenin Rehberlik Araştırma Merkezi’ne başvurulur ve randevu alınır.
RAM ’ nin verdiği tarihte istenilen belgelerle randevuya gidilir.
Başvuruda anne ya da babadan birinin olması zorunludur. Anne-baba ayrıysa mahkemenin verdiği velayet evrakı da başvuru sırasında getirilmelidir
Hastane Sağlık Kurulu raporu yoksa:
Rapor yoksa çocuğunuzu değerlendirmek üzere doğrudan veya devam ettiği okul aracılığıyla
RAM’ ne başvurabilirsiniz. RAM sizi Sağlık Kurulu raporu almak için hastanelere yönlendirecektir.
Aldığınız Sağlık Kurulu raporuyla tekrar RAM’a başvurunuz.
RAM raporu alırken, verilen randevu tarih ve saatine mutlaka uyunuz. Aksi takdirde değerlendirmeniz yapılmayacak ve yeni bir randevu tarihi verilecektir. Bu da 30-40 günlük bir gecikmeye neden olacaktır.
Sağlık Kurulu Raporlarının Geçerlilik Süresi Nedir?
Sağlık Kurulu Raporunda raporun sürekli ya da süreli olduğu belirtilmiştir. Süreli olan rapor sahipleri rapor süreleri bittiğinde yeniden müracaat ederek rapor çıkartmaları gerekmektedir.
Almış Olduğumuz Raporlar Başka Kurum ve Kuruluşlara Gönderilir Mi?
Sizin kendi bireysel başvurunuzla almış olduğunuz rapor siz ve hastane arasında kalan bir özel belgedir. Hiçbir şahıs ya da kurum bu raporları isteme ya da alma hakkına sahip değildir.
Bazı hastanelerde rapor alma süreçlerinde bazı çalışanların anne ve babalara “ne gerek var? Sizin çocuğunuz özürlü değil ki. Almış olduğunuz rapor ileride önünüze çıkar. Engelli bireylerle eğitim göreceksiniz. ” gibi olumsuz ifadeler rapor almamaları için telkin edildiğini duymaktayız. Bu telkinlerin gerçekle uzaktan yakından ilgisi yoktur ve bu konuşmaları disleksiyi iyi bilmeyen çalışanlar tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Disleksi zihinsel bir problem değildir ülkemizde bu durum geçici fonksiyon bozukluğuna yol açan ruhsal bozukluklar başka türlü adlandırılamayanlar sınıfında bulunurlar ve bu yüzden raporlarında geçici olduğu için zihinsel kısım işaretlenmektedir.
Hastaneden alınacak olan heyet raporunun ardından, sürecinizi yine başladığınız noktada yani RAM’ inde bitireceksiniz. Almış olduğunuz heyet raporu RAM’ da eğitsel rapora çevrilerek süreç sonlandırılır. Bu aşamada çocuğunuz artık kendi okulunda ve sınıfında kaynaştırma uygulamalarından yararlanacak ve hak ettiği ayrıcalık ve haklara kavuşacaktır. Kaynaştırma raporu size verilmemekte, eğitiminin devam ettiği okula resmi yollarla gönderilmektedir. Ayrıca destek eğitimden yararlanması için bir rapor daha düzenlenecektir. Bu rapor size verilecektir ve ayda sekiz saat bireysel ( eğer RAM’ deki değerlendirme de uygun görülürse ) dört saat grup dersinden gideceğiniz özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinden ücretsiz yararlanma fırsatı verecektir.
Artık bundan sonra disleksi konusunda iyi çalıştığını düşündüğünüz bir kurum araştırarak çocuğunuzun eğitimine başlamalısınız. Burada dikkat etmeniz gereken önemli bir durum çocuğun eğitimi sırasınca diğer, ağır özellikteki bireylerden olumsuz olarak etkilenmemesine dikkat etmenizdir. Mümkünse sadece disleksi tanısıyla çalışan merkezleri tercih etmeniz çok daha faydalı olacaktır
AKADEMİDİSLEKSİ merkezine nasıl kayıt olurum?
• RAM Eğitsel Değerlendirme Raporu’nun aslı
• 4 adet fotoğraf
• Anne-baba ve çocuğun nüfus cüzdan fotokopileriyle merkeze başvurulur.
Başvurduğunuz merkezde size çocuğunuzun halen başka bir özel eğitim merkezine devam etmediğine yönelik bir belge imzalatılacak ve kaydınız yapılacaktır.
Akademidisleksi Merkezlerinden Ayda Kaç Saat Eğitim Alınmaktadır?
Milli Eğitim Bakanlığı, bir ay içerisinde en fazla 8 seans bireysel, 4 seans grup eğitimi ödemesi yapmaktadır. RAM’dan aldığınız eğitsel değerlendirme raporunda sadece bireysel eğitim alınabileceği yazıldıysa 8 seans bireysel, bireysel ve grup eğitiminin birlikte alınacağı yazıldıysa 8 seans bireysel ile birlikte 4 seans grup eğitimi (toplam 12 seans) alabilirsiniz.
Kayıt İçin Getirilmesi Gereken Belgeler :
• RAM ( Rehberlik ve Araştırma Merkezi ) Raporu
• Sağlık Raporu
• Çocuğa ait 4 adet fotoğraf
• Nüfus Cüzdanı Fotokopisi
• İkametgah Belgesi
• Kuruma Başvuru Dilekçesi
• Boşanma durumu varsa Velayet Belgesi
RAM'da inceleme için gelecek çocuklarımız için getirilmesi gereken evraklar (İlk kez incelenecekler)
• Sağlık Kurulu Raporu
• Nüfus Cüzdanı
• İkametgah Belgesi
• 4 Adet Fotoğraf
Ram raporu yenileme için gelecekler
• Sağlık Kurulu Raporu
• Nüfus Cüzdanı
• İkametgah Belgesi
• 3 Adet Fotoğraf
• Bireysel Gelişim Raporu (ÖZEL EĞİTİM KURUMUNDAN)
• Eğitim Planı (ÖZEL EĞİTİM KURUMUNDAN)
Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde devam zorunluluğu var mıdır?
Evet, vardır. Özel eğitim merkezi, sizinle de görüş alış-verişi yaptıktan sonra aylık program hazırlar ve size verilir. Bu programda çocuğunuzun hangi gün ve saat eğitim alacağı yazılıdır. Programa mutlaka uymanız gerekir. Programa uyulamayacak durumlarda, bunun bir gün ya da en azından birkaç saat öncesinden merkeze haber verilmesi zorunludur. Bu sayede eğitim hakkınızın kaybının önüne geçilmektedir.
Özel eğitim merkezinden nasıl kayıt sildiririm?
Özel eğitim merkezlerinde kayıt silme işlemi ancak ay sonlarında yapılabilmektedir. Kuruma dilekçeyle başvurun ve kayıt sildirmek istediğinizi belirtin. Ayrıca RAM rapor aslının iadesini de istemeniz gerekir. Zira bir başka kuruma kayıt yaptırmak istemeniz durumunda bu kurum da sizden RAM rapor aslını isteyecektir
Buna rağmen kurum kaydınızı silmiyorsa, bağlı bulunduğunuz ilçenin milli eğitim müdürlüğüne başvurun.
Almış olduğumuz bu rapor ileride çocuğumun önüne çıkar mı?
Disleksi özel eğitim hizmetleri ve rehabilitasyon ile ilgili yönetmelik ve kanunlar çerçevesinde yetkili bir kamu hastanesinden alınacak engelli sağlık kurulu raporu ile belgelendirildiğinde ücreti devlet tarafından ödenen bir sınıflandırılamayan bozukluktur.
16 Aralık 2010 tarih ve 27787 (Mükerrer) sayılı Resmi gazete sayılı özürlülük ölçütü, sınıflandırılması ve özürlülere verilecek sağlık kurulu raporları hakkında yönetmelik çerçevesinde disleksi teşhisi için iki adet engel oranı mevcuttur.
Bunlar Psikiyatri alanında geçici fonksiyon kaybına neden olan hastalıklar grubunun
H maddesindeki Özel Öğrenme Bozuklukları(Bu tanı mental retardasyonda konulmaz)
1-Hafif %20
2-Ağır %30
Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilmek için bu oranlardan birinin raporda yer alması yeterlidir. Ailelerde bu anlamda şöyle bir tedirginlik göze çarpmaktadır.
Acaba çocuğum ileriki yıllarda bu rapordan dolayı bir problem yaşar mı?
Bu konuda öncelikle şunu belirtmek zorundayız. Çocuğun bu eğitime ihtiyacı varsa, gerekli rapor çıkarmak en doğrusudur. Çünkü sosyal hayatta, okul hayatında kendine bir yer bulamayacaktır.
Bazı aileler özel eğitim rapor bitiş sürelerinde çocuğun düzeldiğine kanaat getirirse yeni raporun çıkarılması aşamasında doktoruna bunu izah ediyor ve %0 oranlı bir sağlık kurulu raporu alıyor. İleride çıkacak olası problemleri önlenmiş olacaktır.
Özürlü sağlık kurlu raporları Ulusal özürlüler veri bankasına kaydedilir. Bu sistem Sağlık bakanlığına ait bir web sitesidir. Sistemde %0 ,%100 hangi oranda kaç tane rapor varsa raporun alındığı kurum tarafından rapor bu sisteme işlenir.
Özürlü sağlık kurulu raporları ulusal özürlüler veri bankasına girilerek bu konuda mükerrer rapor almayı engelleme, istatistik tutma gibi değişik alanlarda, ilgili bakanlıklarca kullanılmaktadır.
Hali hazırda bu tür raporları gören kurum sayısı azdır. Raporlar sistemden silinmez. Fakat bu raporlar aile tarafından bir kuruma ibraz edilmedikçe karşınıza çıkmaz. Özel eğitim kaçınılmazsa olaya bu açıdan bakmak gerekir. Çünkü çocuğun bu durumu aşamaması ihtimali, ileride başka sorunları doğuracaktır. Sicil korkusu için ileride oluşabilecek bir problem için, aileler heyete girip özel eğitime başlıyor, rapor süresi dolunca, özel eğitime ihtiyaç duymuyorsa %0 oranlı yeni bir rapor alıyor çıkabilecek herhangi bir soruna karşı bu raporları ibraz etme seçenekleri oluşuyor. Kısaca evet böyle bir durum vardı ama artık yok demek için.
