" Yeni başlangıçlar için... "
OKUL ÖNCESİ ( 3-5 YAŞ )
Sesleri, kelimeleri, harfleri hatırlamada güçlük
Alfabedeki ve kelimelerdeki harflerin verilen talimatları vs sıralamalarını hatırlamada güçlük
Okunuşu benzer olan kelimeleri karıştırma
Kopyalama ve boyamada zayıflık
Zayıf hafıza
Ailede disleksi olması
Bazı aktivitelerde yavaş tepki verme ( harf kelime oyunları gibi )
İLKÖĞRETİM
Okula gitmede isteksizlik
Kelimeleri, harfleri, sesleri öğrenmede güçlük
Verilen talimatları takip etmede güçlük
Kelimeleri harflere veya hecelere ayırmada güçlük
Kelime ve ses bilgisinde zayıflık
Okuma veya hecelemede güçlük
Organize olamama
Davranış bozuklukları
ORTAÖĞRETİM ( 12- 18 YAŞ )
Okurken veya hecelerken harf ve seslerin sıralanmasında güçlük
Ödev ve yazılı çalışmaların çok zaman alması
Zamanı yetiştirememe
Hatırlama ve organize olmada güçlük
Sürekli bir asabiyet hali
Okuldan kaçmak için çeşitli taktikler geliştirme
Yazılı bir metni çözümlemekle (harf ve ses ilişkisini kurarak, kelimeleri doğru olarak okumak) ile ilgili olan disleksi, okuma faaliyetinin doğruluğu ve okumanın akıcılığı yetileri otomatik hale gelmediği zaman kendini gösteren bir durumdur. Dislektik çocuğun okuma güçlüğü belirtileri okuma yazma öğrenimi süreci ile başlar. Bu yüzden çocuk birkaç yıl eğitim alana kadar disleksi tanısı konulamaz. Ancak okuma yazma becerilerinin gelişimi için gerekli olan pek çok temel beceri vardır. Bu becerilerde gözlenen yetersizlikler, risk faktörü taşıyan bireylerin farkedilebilmesi için önemli ipucu niteliği taşımaktadır.
Dislektik bir çocuk harfleri tanımakta, harfleri seslendirmekte, bu becerileri otomatikleştirmekte ve hızlı bir şekilde çözümlemede zorlanır. Dislektik öğrencilerin sesli okumaları yaşlarına, okul düzeylerine ve aldıkları eğitime göre beklenenden daha yavaş ve yanlıştır.
Genel olarak yapılan okuma hataları şunlardır:
Benzer/Sesteş harfleri karıştırma: d-b-p, m-n, t-f / b-p, t-d, f-v, s-z
Harf sırasını ters algılama: çok = koç ; en = ne ; ve = ev …
Harf atlama: kabak = kabk
Alfabeyi öğrenme güçlüğü
Aşina olunmayan veya nadiren kullanılan kelimeleri okuma ya da telaffuz etme güçlüğü
Aynı satırı okumaya devam etmede veya bir sonraki satırı okumak için sağdan sola geçme güçlüğü
Dislektik öğrenciler tarafından yapılan en yaygın yazım hataları şunlardır:
Harfleri karıştırma
Benzer sesteki harfler: b-d-t; f-v; k-g…
Benzer görünüşteki harfler: b-d; n-u ; ı-i; o-ö; u-ü;a-e…
Hem benzer seste hem de benzer görünüşte olan harfler: b-d; m-n; o-ö; u-ü….
Harf atlama
Yan yana gelen aynı iki sessiz harf: attı = atı; bakkal= bakal
Harf ekleme
Hece tekrarı: Kafeterya = kafefeterya
Yer değiştirme: çark / çrak ;
Ortografi: Dağıtmak=dahıtmak=dayıtmak…
Ayrıca büyük harfleri genellikle kullanmazlar veya yanlış yerde kullanırlar. Diğer noktalama işaretlerini neredeyse hiç kullanmazlar. Son olarak, bazı öğrenciler yazım hatalarını gizlemek için, muhtemelen bilinçsizce, el yazıları anlaşılamayacak şekilde yazılarını deforme ederler.
Disleksi yazılı anlama becerileriyle ilgili değildir; ancak yazılı bir metni anlama ve akıcı okuma güçlüğü, çözümleme becerilerinin yavaş gelişiminin bir sonucu olarak ikincil bir etki olabilir. Bu etki de yazılı metinlere maruz kalmayı azaltarak kelime ve genel kültür edinimini engelleyebilir.
Disleksili pek çok insan ezber gerektiren sıralamaları (örneğin: alfabedeki harf dizinleri, çarpım tablosu, aylar) öğrenmekte ve yön zaman kavramlarını (örneğin, sağ/sol) ayırt etmekte zorlanırlar.
Yeni bir dil öğrenme söz konusu olduğunda ise, dislektik bir öğrencinin karşılaşabileceği zorluklar önemli ölçüde artar. İkinci bir dili öğrenmek, anadilin edinimi için gerekli olan aynı becerilere dayandığı için anadildeki olası güçlükler ikinci dile aktarılacaktır. Bu yüzden fonoloji, yazım ve sözdiziminde zorlananlar yeni dilde de benzer zorlukları yaşayacaklardır (Sparks vd., 2006). Ancak, zorlukların kendilerini gösterme derecesi bu becerilerin yeni dildeki önemine bağlıdır.
